Człowiek ma wolność wyboru i z reguły sam może decydować o swoim życiu. Jednak czasami te decyzje doprowadzą do rozwoju uzależnienia. A wtedy już przestaje panować nad samym sobą – jego panem zostaje nałóg. Niezależnie od tego, czego dotyczy nałóg – ogranicza on przede wszystkim wolność i sukcesywnie niszczy życie, aż w końcu nawet je jest w stanie odebrać. Jak radzić sobie z uzależnieniem? To bardzo trudne, ale możliwe. Przeczytaj!
Uzależnienie to coś, co wpływa nie tylko na osobę uzależnioną, ale też na całe jej otoczenie. Uzależnienie można próbować ukrywać, można udawać, że ma się nad nim kontrolę, ale prawda jest taka, że to nałóg ma kontrolę nad nałogowcem, nie odwrotnie. Uzależnienie zamyka człowieka w swoistej klatce i zaburza całkowicie hierarchię potrzeb. W obliczu nałogu wszystko inne przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie. Dlatego właśnie uzależnienia mogą mieć tak opłakane skutki i nie pozwolić człowiekowi żyć szczęśliwie i komfortowo.
Czym jest uzależnienie?
Uzależnienie to silna potrzeba zażywania jakiejś substancji lub wykonywania jakiejś czynności. To zaburzenie całościowe, które odbija się w sferze psychicznej i fizycznej człowieka, upośledza jego myśli, emocje, niszczy ciało, a także bardzo destrukcyjnie wpływa na sferę społeczną.
Jeśli myślisz o uzależnieniu to najprawdopodobniej pierwszym, co przyjdzie Ci na myśl będzie uzależnienie od alkoholu, narkotyków i papierosów. To wszystko to sztandarowe przykłady nałogów, nie znaczy to jednak, że można uzależnić się tylko od tego.
Wszystko może być uzależnieniem. Można się uzależnić od seksu, hazardu, zakupów, zażywania określonych leków, gier, Internetu, mediów społecznościowych – wymieniać można praktycznie bez końca. Bo wszystko może sprawić, że człowiek się uzależni i nie będzie sobie wyobrażał życia bez substancji lub czynności, która uzależnia.
Przyczyny uzależnienia
Nie każdy człowiek, który pije alkohol, uzależni się od niego. A jednak niektórych właśnie to spotka. W grę wchodzą też predyspozycje biologiczne, niektórzy są bardziej narażeni na uzależnienia niż inni. Sam mechanizm powstawania uzależnienia też jest bardzo ciekawy, a przy tym prosty.
Początkowo substancja czy wykonywana czynność daje pozytywne uczucia. Pozwala poprawić sobie humor, zrelaksować się, uruchomić ośrodek nagrody w mózgu. Te pozytywne skojarzenia wdrukowują się w mózg, który z biegiem czasu zaczyna domagać się coraz więcej i więcej, by znów uaktywnić ośrodek nagrody i poczuć się po prostu dobrze.
Uzależnienie może zacząć się bardzo naiwnie. Może być powodowane eksperymentami młodzieńczymi, chęcią dopasowania się do grona rówieśników. Może być powodowane nudą, stresem i chęcią zdobycia bodźca lub też wyładowania się i obniżenie poziomu stresu.
Czasami też w uzależnienia popadają też osoby, które doznały traumy, z którą nie potrafią sobie poradzić. A napięcie, które ciągle czują w umyśle, chcą choć trochę zagłuszyć za wszelką cenę, przez co sięgają właśnie po używki lub inne czynności, które pozwalają uaktywnić ośrodek nagrody i choć na chwilę poczuć się dobrze.
Objawy uzależnienia
Czasami nie jest wcale łatwo rozpoznać uzależnienie. W końcu sporo osób uzależnionych jest w stanie się, przynajmniej na pewnym poziomie i do pewnego stopnia, ukrywać przed otoczeniem. Taka osoba może wiedzieć, że ma problem, bardzo się tego wstydzić, ale nie umieć sobie z tym poradzić. Ktoś taki potrzebuje pomocy, bo sam sobie nie poradzi. A jakie są objawy uzależnienia?
- Obsesyjne myślenie o przedmiocie uzależnienia
- Brak samokontroli
- Automatyczne wykonywanie pewnych czynności lub sięganie po używki w chwili stresu, nudy i w wielu innych sytuacjach
- Szukanie każdej możliwej okazji, by zaspokoić swój nałóg
- Gniew, silny wybuch emocji, gdy nałóg nie może być uzależniony
- Zaniedbywanie rodziny, pracy lub szkoły – nałóg zawsze jest na pierwszym miejscu i wszystko inne schodzi na dalszy plan
Nałogowiec nie jest w stanie myśleć jasno. Będzie kłamał, oszukiwał, kradł, będzie robił wszystko, co tylko może, by zaspokoić swój nałóg, niezależnie od okoliczności, nawet jeśli miałby przy tym kogoś skrzywdzić. Im silniejsze uzależnienie, tym mniejsze opory przed zrobieniem wielu złych rzeczy, byle tylko zaspokoić potrzebę dyktowaną przez nałóg. Więcej na temat uzależnień możesz dowiedzieć się tutaj: https://psychoterapiacotam.pl/.
Jak sobie radzić w przypadku uzależnienia?
Jeśli podejrzewasz, że ktoś Ci bliski cierpi z powodu uzależnienia i chcesz mu pomóc, to bardzo dobrze. Jednak przede wszystkim najpierw zadbaj o swoje własne bezpieczeństwo – w przypadku nałogów w rodzinach może dochodzić też do aktów przemocy, na co nie możesz się zgadzać i czego nie możesz tolerować. Przede wszystkim zadbaj o siebie.
Nie pomożesz osobie uzależnionej, jeśli ona sama tej pomocy nie będzie chciała. Dlatego najpierw trzeba uświadomić problem i jego skalę osobie uzależnionej. Taka konfrontacja może być trudna, emocjonalna i bolesna, ale jest konieczna. Nie zawsze też osoba uzależniona da się przekonać do tego, że ma problem.
Jeśli jednak uda się ją przekonać, trzeba zacząć działać. Nie poradzicie sobie sami, ale na szczęście wcale nie musisz zostać samemu z problemem z uzależnieniem. Warto zgłosić się do specjalisty. Czasami trzeba najpierw iść na detoks fizyczny. Jednak odtrucie to tylko początek – bardzo ważna jest psychoterapia, która pomoże zrozumieć mechanizmy uzależnienia i nauczyć się z nimi radzić tak, by problem już nie powrócił.
